Sâu đục thân lúa gây thiệt hại cho mùa màng. Bài viết hướng dẫn nhận biết, tác hại và cách phòng trừ sâu đục thân lúa hiệu quả cho bà con nông dân.

Bài viết này cung cấp cái nhìn toàn diện về sâu đục thân lúa – một loại sâu hại nguy hiểm trên đồng ruộng. Mục tiêu là giúp bà con nông dân dễ dàng nhận biết sâu đục thân, hiểu rõ tác hại của chúng đến năng suất, và tìm ra những phương pháp phòng trừ sâu đục thân hiệu quả. Nội dung trình bày từ tổng quan về loài sâu này, dấu hiệu cây lúa bị nhiễm, nguyên nhân vì sao một số thuốc trừ sâu đục thân dùng chưa hiệu quả, cho đến các biện pháp phòng chống tổng hợp và giải pháp đặc trị cụ thể. Với kiến thức này, bà con có thể bảo vệ mùa màng tốt hơn và yên tâm hơn trong mỗi vụ lúa.

Tổng quan về sâu đục thân lúa 

Sâu non sâu đục thân lúa đang phá hoại mô bên trong thân cây, gây héo dảnh, chết đọt và lép bông nghiêm trọng

nguồn: SINOCHEM

Sâu đục thân lúa từ lâu đã là nỗi lo của nhà nông vì mức độ gây hại nghiêm trọng. Đây là loại sâu bướm có tập tính sống bên trong thân cây lúa, đục phá các mô bên trong. Bướm sâu đục thân lúa đẻ trứng trên lá, trứng nở ra sâu non chui vào thân lúa để ăn phần bên trong, làm cản trở việc vận chuyển nước và dinh dưỡng của cây. Hậu quả là những dảnh lúa non không đủ sức sẽ héo khô rồi chết dần; còn dảnh to thì yếu đi, dễ gãy đổ khi gặp gió bão. Sâu đục thân lúa xuất hiện ở hầu hết các vùng trồng lúa và có thể gây hại ở nhiều giai đoạn sinh trưởng khác nhau, từ lúc mạ non cho đến khi lúa trổ bông.

Các loài sâu đục thân hại lúa: Thực tế có nhiều loài sâu đục thân tấn công trên cây lúa. Phổ biến nhất là sâu đục thân bướm hai chấm màu vàng – loài này chiếm đa số (khoảng 95%) trường hợp gây hại trên đồng ruộng. Ngoài ra, còn có một số loài khác như sâu đục thân bướm cú mèo, sâu đục thân năm vạch đầu nâu và sâu đục thân năm vạch đầu đen. Mặc dù tên gọi và hình thái có khác nhau, điểm chung là tất cả các loài này đều sinh sống bên trong thân lúa và gây ra những thiệt hại tương tự.

Vòng đời và đặc điểm: Sâu đục thân lúa thường hoàn thành vòng đời trong khoảng 30–40 ngày, tùy điều kiện. Chúng sinh sản nhiều lứa trong năm và gần như có mặt quanh năm. Bướm sâu đục thân (ngài trưởng thành) thường màu vàng nhạt, trên cánh trước mỗi bên có một đốm đen nhỏ. Bướm hoạt động vào chiều tối và đẻ trứng thành từng ổ nhỏ màu trắng ngà trên bề mặt lá lúa gần phần bẹ. Mỗi ổ trứng có dạng bầu dục và được phủ một lớp lông tơ mịn màu vàng nhạt như tơ vò. Khi trứng sắp nở, ổ trứng sẽ chuyển sang màu xám đen. Sâu non mới nở có màu trắng ngà, đầu màu nâu vàng, dài khoảng 2–3 cm khi trưởng thành. Sâu non nhanh chóng bò xuống gốc, khoan vào bên trong thân lúa để ẩn nấp và gặm ăn mô bên trong. Sau khi phát triển đủ các tuổi, sâu hóa nhộng ngay bên trong thân hoặc gốc lúa; nhộng sâu đục thân có màu nâu vàng. Vài ngày sau đó, bướm sẽ vũ hóa (thoát ra) từ vỏ nhộng, giao phối và tiếp tục chu kỳ sinh sản mới. Với tập tính “ăn xuyên phá bên trong” như vậy, sâu đục thân lúa thật sự là một đối tượng dịch hại khó lường đối với bà con nông dân.

Dấu hiệu nhận biết sâu đục thân lúa 

Việc nhận biết sớm sâu đục thân lúa giúp bà con có biện pháp xử lý kịp thời trước khi thiệt hại lan rộng. Khi ruộng lúa bị sâu đục thân tấn công, bà con có thể quan sát thấy một số dấu hiệu điển hình như sau:

 

Vòng đời sâu đục thân lúa 

• Ổ trứng trên lá: Bướm sâu đục thân thường đẻ trứng thành từng mảng nhỏ dính trên lá lúa gần thân. Ổ trứng mới có màu trắng sữa hoặc vàng nhạt, nhìn kỹ sẽ thấy hơi phồng lên và có lớp lông tơ bao phủ. Đây là dấu hiệu sớm cho thấy ruộng lúa đã bị sâu đục thân ghé thăm và đẻ trứng. Nếu phát hiện kịp thời, bà con có thể chủ động tiêu hủy ổ trứng này trước khi trứng nở thành sâu non.
  
  

• Giai đoạn mạ, đẻ nhánh – hiện tượng “dảnh héo”: Khi sâu non xâm nhập vào bên trong cây lúa non, chúng cắn phá làm dảnh lúa bị héo rũ đột ngột giữa ruộng dù đất vẫn đủ nước. Những dảnh bị hại có lá phía trên héo khô, dễ rút lên khỏi gốc. Bà con nhổ gốc lúa lên sẽ thấy phần thân bên trong rỗng ruột và có thể bắt gặp con sâu non màu trắng đục đang ẩn bên trong. Hiện tượng dảnh héo do sâu đục thân thường xuất hiện rải rác ở giai đoạn lúa con gái (đang đẻ nhánh), làm giảm số dảnh hữu hiệu về sau.
  
  

• Giai đoạn làm đòng đến trổ bông – hiện tượng “bông bạc”: Sâu đục thân cũng gây hại nặng nhất khi lúa làm đòng và chuẩn bị trỗ. Lúc này, sâu non đục xuyên qua bẹ lá đòng để chui vào bên trong thân chính, cắn phá điểm sinh trưởng của đòng lúa. Khi bà con thấy lúa trỗ bông nhưng có nhiều bông bị trắng xóa, không có hạt hoặc hạt lép hoàn toàn, đó chính là do sâu đục thân gây ra. Những bông lúa bị hại này gọi là “bông bạc” hay “bông lép”. Nếu bóc bẹ lá lúa ngay dưới bông bạc, bà con có thể thấy phần bên trong bị rỗng và đôi khi tìm thấy con sâu non nằm ở đó. Bông lúa bạc trắng sẽ không cho thu hoạch, gây thất thu trực tiếp về năng suất.
  
  

Nhiều bà con nông dân có kinh nghiệm thường truyền tai nhau: nếu đang giữa vụ mà thấy vài dảnh lúa bị héo lá đột ngột, hãy cảnh giác vì có thể sâu đục thân lúa đã tấn công. Tương tự, khi lúa trổ mà có những bông lép trắng khác thường, chắc chắn sâu đục thân đã hiện diện trong ruộng. Việc thăm đồng thường xuyên và để ý các dấu hiệu như trên sẽ giúp bà con nhận biết sâu đục thân sớm nhất, từ đó kịp thời áp dụng biện pháp phòng trừ thích hợp.

Tác hại của sâu đục thân lúa 

Sâu đục thân lúa là một trong những đối tượng sâu hại gây tác hại nặng nề nhất đối với cây lúa, bởi chúng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh trưởng và năng suất cuối cùng. Dưới đây là những hậu quả chính khi ruộng lúa bị sâu đục thân gây hại:

Dấu hiệu đầu tiên cần phát hiện sớm để phòng ngừa sâu hiệu quả

nguồn: baolamdong.vn

• Giảm số dảnh hữu hiệu và số bông lúa: Mỗi dảnh lúa bị sâu đục thân làm héo (chết) sẽ không thể trổ bông, đồng nghĩa với việc số bông lúa thu hoạch được sẽ giảm. Nếu ruộng bị nhiều dảnh héo, mật độ bông trên ruộng sẽ thưa đi, làm giảm tiềm năng năng suất.
  
  

• Bông lúa bị lép, giảm tỷ lệ hạt chắc: Những bông lúa bị nhiễm sâu đục thân (bông bạc) thường lép hoàn toàn hoặc chỉ có rất ít hạt chắc. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng thóc sau thu hoạch. Ngay cả những bông không bị trắng hoàn toàn thì cây lúa có sâu tấn công cũng phát triển kém, hạt lúa thường nhẹ và chất lượng gạo giảm do thiếu dinh dưỡng trong giai đoạn hình thành hạt.
  
  

• Suy giảm năng suất và sản lượng: Sự kết hợp của việc mất dảnh hữu hiệu và bông lép dẫn đến năng suất lúa trên diện tích bị sâu phá hoại giảm đáng kể. Thực tế cho thấy ruộng bị sâu đục thân nặng có thể giảm năng suất từ 10–20%, thậm chí hơn nếu không được phòng trừ kịp thời. Đây là con số rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của bà con nông dân.
  
  

• Tăng nguy cơ đổ ngã và sâu bệnh khác: Cây lúa bị sâu đục thân tấn công sẽ yếu hơn bình thường do thân rỗng, dễ bị gãy đổ khi gặp gió lớn hoặc mưa bão. Thân cây bị thương tổn do sâu đục cũng tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập (ví dụ vi khuẩn gây thối thân), làm tình hình hại lúa thêm trầm trọng.
  
  

• Thiệt hại kinh tế: Cuối cùng, tất cả những yếu tố trên gộp lại sẽ gây thiệt hại kinh tế cho người trồng lúa. Năng suất và chất lượng lúa gạo giảm khiến thu nhập của bà con giảm theo. Đặc biệt, trong trường hợp dịch sâu đục thân bùng phát trên diện rộng, nhiều hộ nông dân có thể thất thu cùng lúc, ảnh hưởng đến sản lượng lương thực và đời sống nông thôn.
  
  

Có thể thấy, tác hại sâu đục thân lúa không chỉ dừng ở vài dảnh lúa bị héo, vài bông lúa bạc, mà còn ảnh hưởng dây chuyền đến cả vụ mùa. Do đó, việc hiểu rõ mức độ nguy hiểm và thiệt hại do sâu đục thân gây ra sẽ giúp bà con ý thức hơn trong công tác phòng trừ, không chủ quan lơ là với loại sâu hại này.

Vì sao nhiều thuốc trừ sâu đục thân chưa hiệu quả? 

Không ít bà con phản ánh rằng đã phun thuốc trừ sâu đục thân cho ruộng lúa nhưng sâu vẫn không hết, tiếp tục gây hại. Thực tế, có nhiều nguyên nhân khiến việc dùng thuốc chưa mang lại hiệu quả như mong muốn. Dưới đây là những lý do phổ biến:

• Phun thuốc không đúng thời điểm: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Sâu đục thân lúa hiệu quả nhất là phải diệt khi chúng còn ở bên ngoài hoặc mới chui vào thân lúa (tức là ngay khi trứng vừa nở, sâu non còn nhỏ). Nếu bà con phun thuốc quá muộn, khi sâu đã đục sâu vào bên trong thân cây, thì dù thuốc có mạnh đến đâu cũng khó tiếp xúc và tiêu diệt được sâu. Đặc biệt, giai đoạn lúa trổ bông nếu thấy bông bạc mới phun thuốc thì thường đã muộn, bởi sâu đã gây hại xong bên trong cây rồi.
  
  

• Chọn sai loại thuốc hoặc thuốc kém chất lượng: Mỗi loại thuốc trừ sâu có phổ tác dụng riêng. Nếu bà con vô tình chọn loại thuốc không đặc hiệu với sâu đục thân lúa, thuốc sẽ không phát huy tác dụng triệt để. Bên cạnh đó, hiện nay trên thị trường có không ít thuốc bảo vệ thực vật giả, nhái, hoặc đã quá hạn, thành phần hoạt chất không đảm bảo. Sử dụng những loại thuốc trừ sâu kém chất lượng này chắc chắn sẽ không diệt được sâu, lại còn tốn chi phí và thời gian của bà con.
  
  

• Không tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” khi phun thuốc: Nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng liều, đúng lúc, đúng cách) là kim chỉ nam để sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hiệu quả. Nhiều trường hợp bà con phun thuốc chưa hiệu quả do pha thuốc không đúng liều lượng khuyến cáo (quá loãng hoặc quá đặc), phun không đều khắp ruộng, hay phun không đúng lúc sâu đang hoạt động. Ví dụ, có người phun thuốc vào giữa trưa nắng gắt làm thuốc bốc hơi nhanh, hoặc phun sát lúc trời mưa khiến thuốc bị rửa trôi – dẫn đến hiệu quả diệt sâu rất thấp. Chỉ cần một bước không “đúng”, hiệu lực thuốc có thể giảm đi đáng kể.
  
  

• Sâu đục thân lúa kháng thuốc: Sâu đục thân là loài gây hại lâu năm và nhiều thế hệ trên đồng ruộng, nên ở một số nơi chúng đã bắt đầu có hiện tượng lờn thuốc (kháng thuốc) do bị phun đi phun lại một hoạt chất nhiều lần. Khi sâu đã kháng thuốc, bà con dùng đúng thuốc, đúng liều mà vẫn không thấy hiệu quả cao như trước. Đây là lý do vì sao có loại thuốc ban đầu xài rất tốt nhưng vài vụ sau lại giảm tác dụng. Hiện tượng kháng thuốc đòi hỏi bà con phải luân phiên đổi loại thuốc hoặc dùng những thuốc thế hệ mới mạnh hơn mới có thể diệt được sâu.
  
  

Tóm lại, nếu thuốc trừ sâu đục thân chưa hiệu quả, bà con nên xem xét lại mình đã dùng thuốc đúng cách chưa, có chọn nhầm thuốc hoặc phun không đúng thời điểm không. Luôn ghi nhớ tuân thủ 4 đúng và cập nhật các giải pháp thuốc mới sẽ giúp nâng cao hiệu quả phòng trừ sâu đục thân lúa.

Các biện pháp phòng trừ sâu đục thân lúa

Phòng trừ sâu đục thân lúa muốn hiệu quả cần áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp một cách đồng bộ. Dưới đây là những biện pháp phòng trừ sâu đục thân quan trọng, kết hợp giữa kỹ thuật canh tác, biện pháp sinh học và sử dụng thuốc hợp lý:

Biện pháp canh tác 

• Vệ sinh đồng ruộng sau thu hoạch: Ngay sau mỗi vụ gặt, bà con nên cày bừa và vùi lấp gốc rạ, tàn dư cây lúa còn sót lại trên ruộng. Nhiều sâu non và nhộng sâu đục thân có thể đang ẩn trong các gốc rạ sau thu hoạch; việc cày vùi sẽ tiêu diệt hoặc làm chúng không còn nơi trú ẩn. Đồng thời, dọn sạch cỏ dại quanh bờ ruộng cũng giúp loại bỏ nơi cư trú của sâu và mầm mống sâu bệnh khác cho vụ sau.
  
  

• Gieo cấy đồng loạt, đúng thời vụ: Bà con nên tuân thủ lịch gieo cấy tập trung, không nên gieo sạ kéo dài rải rác nhiều đợt. Việc gieo cấy đồng loạt trên diện rộng trong khung thời vụ khuyến cáo sẽ giúp “đồng loạt trỗ, đồng loạt chín”, tránh được việc lúa non của ruộng này là “mồi ngon” cho sâu từ ruộng bên cạnh đã chín bay sang. Đặc biệt, cần lưu ý né thời điểm sâu phát sinh rộ: theo kinh nghiệm, lứa sâu đục thân thứ 2 và thứ 5 trong năm thường gây hại nặng. Do đó, nếu chọn thời điểm gieo trồng để lúa trổ bông tránh đúng lúc cao điểm của lứa sâu này, ruộng lúa sẽ an toàn hơn rất nhiều. (Ví dụ: điều chỉnh lịch xuống giống sao cho khi sâu đục thân rộ thì lúa đã trổ xong hoặc chưa đến giai đoạn làm đòng).
  
  

• Chọn giống lúa và quản lý ruộng hợp lý: Nếu có điều kiện, bà con có thể chọn giống lúa kháng hoặc ít nhiễm sâu đục thân (một số giống lúa thơm hoặc lúa ngắn ngày được cho là ít bị sâu đục thân hơn). Ngoài ra, nên sạ với mật độ vừa phải, không sạ quá dày vì ruộng lúa quá rậm rạp sẽ tạo tiểu khí hậu ẩm thấp thuận lợi cho sâu bệnh phát sinh.
  
  

• Bón phân cân đối, hợp lý: Áp dụng kỹ thuật bón phân theo đúng nhu cầu của cây lúa, tránh bón thừa phân đạm. Cây lúa bón thừa đạm thường mềm yếu, xanh tốt mơn mởn sẽ thu hút sâu hại nhiều hơn (vì mô lá mềm dễ bị sâu tấn công). Bà con nên bón bổ sung đầy đủ các yếu tố dinh dưỡng khác (lân, kali, trung vi lượng) để cây lúa cứng cáp, khỏe mạnh, tăng sức chống chịu với sâu bệnh. Bón phân cân đối còn giúp ruộng lúa phát triển đồng đều, giảm tỷ lệ dảnh bị sâu chọn làm mục tiêu tấn công.
  
  

Biện pháp sinh học và thủ công 

• Thăm đồng thường xuyên, thủ công tiêu diệt trứng và sâu: Việc thăm đồng đều đặn sẽ giúp bà con phát hiện sớm các ổ trứng sâu đục thân hoặc dấu hiệu dảnh héo ban đầu. Khi kiểm tra ruộng lúa, nếu thấy ổ trứng trên lá, bà con nên ngắt ổ trứng đó đem ra khỏi ruộng tiêu hủy. Cách làm này tuy mất công nhưng có thể giảm đáng kể số sâu non nở ra. Tương tự, khi phát hiện dảnh lúa nào bị héo do sâu đục thân, hãy cắt bỏ cả bụi lúa đó và tiêu hủy xa ruộng (hoặc vùi sâu vào đất). Bởi vì bên trong những dảnh héo đó chắc chắn có sâu non, nếu để lại chúng sẽ tiếp tục phát tán sang các bụi lúa khỏe khác.
  
  

• Sử dụng bẫy đèn bắt bướm: Vào thời kỳ bướm sâu đục thân ra rộ (thường sau mưa hoặc đầu vụ mới), bà con có thể dùng bẫy đèn đặt ở ruộng vào ban đêm để thu hút bướm đến và rơi vào chậu nước hoặc dầu hỏa. Bẫy đèn giúp tiêu diệt được số lượng lớn bướm trưởng thành, giảm thiểu việc chúng đẻ trứng trên ruộng. Lưu ý đặt bẫy ở mé ruộng, tầm thấp ngang ngọn lúa và vận hành vào những đêm không trăng là hiệu quả nhất.
  
  

• Bảo vệ và phát huy thiên địch: Trong tự nhiên, sâu đục thân lúa có khá nhiều thiên địch (kẻ thù tự nhiên) giúp kiềm hãm quần thể sâu. Ví dụ như ong mắt đỏ ký sinh trên trứng sâu, ong bò vẽ, ong kén nhỏ ký sinh trong sâu non, hay các loài bọ xít, kiến bắt sâu. Bà con nên tạo môi trường thuận lợi để các thiên địch này phát triển bằng cách trồng hoa trên bờ ruộng (thu hút ong và bướm có ích), giữ mực nước ổn định để hạn chế kiến lửa hại thiên địch, v.v. Đặc biệt, hạn chế phun thuốc trừ sâu phổ rộng bừa bãi khi không cần thiết, vì thuốc sẽ diệt luôn cả côn trùng có lợi. Việc sử dụng thuốc trừ sâu sinh học (thuốc có nguồn gốc vi sinh, thảo mộc) giai đoạn đầu vụ cũng là cách để bảo vệ thiên địch tốt hơn so với dùng thuốc hóa học độc hại. Một hệ sinh thái đồng ruộng cân bằng với nhiều thiên địch sẽ giúp khống chế sâu đục thân hiệu quả, bền vững và ít tốn kém hơn.
  
  

Sử dụng thuốc trừ sâu đục thân 

Áp dụng các biện pháp canh tác và sinh học như trên sẽ giảm đáng kể nguy cơ sâu đục thân gây hại nặng. Tuy nhiên, trong trường hợp mật độ sâu cao hoặc vào thời điểm sâu phát sinh rộ, bà con vẫn cần kết hợp phun thuốc hóa học một cách hợp lý để bảo vệ lúa. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng thuốc trừ sâu đục thân lúa:

• Phun phòng đúng thời điểm quyết định: Thời điểm phun thuốc tốt nhất là khi sâu non mới nở và chưa kịp chui sâu vào thân lúa. Bà con nên theo dõi sát sao thời gian trứng sâu đục thân bắt đầu nở rộ trên ruộng. Theo kinh nghiệm, khi thấy ổ trứng chuyển sang màu xám đen nghĩa là sắp nở – lúc này chuẩn bị phun là vừa. Ngoài ra, giai đoạn làm đòng cần lưu ý: nếu mật độ trứng trên ruộng đạt ngưỡng khoảng 0,5 ổ trứng/m² (tức trung bình nửa ổ trên mỗi mét vuông) thì khoảng 7 ngày trước khi lúa trổ nên phun thuốc phòng ngừa một lượt. Đây là cách “đón lõng” sâu non trước khi chúng kịp chui vào cắn phá đòng lúa, giúp hạn chế tối đa hiện tượng bông bạc sau này.
  
  

• Chọn thuốc hiệu quả, ưu tiên thuốc lưu dẫn nội hấp: Đối với sâu đục thân lúa, nên ưu tiên các loại thuốc có khả năng thấm sâu vào mô cây (lưu dẫn, nội hấp) hoặc có tác dụng xông hơi. Những thuốc này khi phun sẽ theo dòng nhựa lan khắp cây lúa, tiêu diệt được cả những con sâu ẩn nấp bên trong thân. Hiện nay, nhiều hoạt chất thế hệ mới cho hiệu quả cao với sâu đục thân như Indoxacarb, Abamectin, Emamectin Benzoate,... Đây là các hoạt chất có trong những loại thuốc đặc trị sâu hiện đại, hiệu lực mạnh và ít bị kháng. Bà con nên lựa chọn sản phẩm uy tín từ công ty có thương hiệu để đảm bảo “đúng thuốc, đúng bệnh”. (Phần sau của bài viết chúng tôi sẽ giới thiệu một sản phẩm thuốc trừ sâu đục thân hiệu quả để bà con tham khảo).
  
  

• Phun thuốc đúng kỹ thuật: Kỹ thuật phun cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả phòng trừ. Bà con cần pha thuốc đúng liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất, không tự ý giảm liều sẽ làm thuốc không đủ mạnh, và cũng không tăng quá liều vì có thể gây cháy lá lúa và lãng phí. Khi phun cần phun đều khắp ruộng, tập trung vào phần thân gốc lúa nơi sâu hay trú ngụ. Nên phun vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát để thuốc lưu lại lâu trên cây, tránh phun giữa trưa nắng gắt hoặc ngay trước mưa. Nếu ruộng rộng, có thể cân nhắc phun bằng máy bay hoặc máy phun động cơ để đảm bảo độ phủ. Sau khi phun 5-7 ngày, nên kiểm tra lại ruộng; nếu vẫn còn ổ trứng mới hoặc dảnh héo mới, có thể cần phun bổ sung (luân phiên hoạt chất khác) để diệt triệt để lứa sâu tiếp theo.
  
  

• Luân phiên thuốc để ngừa kháng: Như đã đề cập ở trên, sâu đục thân có thể phát triển tính kháng thuốc nếu một loại thuốc bị lạm dụng liên tục. Vì vậy, bà con nên luân phiên thay đổi thuốc trừ sâu sau mỗi vụ hoặc mỗi đợt sâu rộ. Ví dụ vụ này dùng hoạt chất A (thuốc nhóm cúc tổng hợp Pyrethroid chẳng hạn) thì vụ sau chuyển sang hoạt chất B (nhóm Oxadiazin hoặc Avermectin chẳng hạn). Việc luân phiên sẽ giúp tránh cho sâu “quen thuốc”, giữ được hiệu quả cao của thuốc qua các mùa vụ.
  
  

Kết hợp đồng bộ các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học như trên sẽ giúp phòng trừ sâu đục thân lúa một cách hiệu quả và bền vững. Quan trọng nhất là bà con cần chủ động theo dõi ruộng lúa, phát hiện sớm và hành động kịp thời – “phòng bệnh hơn chữa bệnh” luôn là chìa khóa để bảo vệ mùa màng khỏi sâu hại.

Giải pháp đề xuất: Sử dụng thuốc đặc trị sâu đục thân lúa hiệu quả

Mặc dù các biện pháp canh tác và sinh học có vai trò nền tảng, đôi khi ruộng lúa vẫn cần đến giải pháp đặc trị bằng thuốc hóa học để dập tắt hẳn ổ sâu đục thân. Việc lựa chọn đúng thuốc trừ sâu đục thân lúa vừa hiệu quả vừa an toàn là điều rất quan trọng. Dưới đây, chúng tôi xin đề xuất một giải pháp phòng trừ sâu đục thân lúa tối ưu đã được nhiều kỹ sư nông nghiệp kiểm nghiệm và khuyên dùng: thuốc trừ sâu đục thân lúa Mondo 90SC của công ty Thiên Bình.

Thuốc trừ sâu đục thân lúa Mondo 90SC

Siêu phẩm đặc trị sâu hại - Mondo 90SC

Mondo 90SC – siêu phẩm đặc trị sâu hại trên lúa do Công ty BVTV Thiên Bình cung cấp – hiện đang là một trong những lựa chọn hàng đầu để đối phó với sâu đục thân lúa. Sản phẩm này nổi bật nhờ những ưu điểm sau:

• Hiệu lực mạnh và nhanh, kéo dài: Mondo 90SC là thuốc trừ sâu phổ rộng thế hệ mới, được nghiên cứu để cho hiệu quả diệt sâu nhanh chóng và duy trì tác dụng lâu. Thuốc là sự kết hợp của hai hoạt chất tiên tiến là Indoxacarb 60g/L và Abamectin 30g/L. Nhờ vậy, Mondo 90SC tác động cùng lúc bằng tiếp xúc, vị độc và lưu dẫn nội hấp: sâu vừa trúng thuốc sẽ bị tê liệt thần kinh ngừng ăn ngay, sau đó thuốc thấm vào mô cây giúp diệt cả những con sâu ẩn bên trong thân trong vòng 24 giờ. Hiệu quả kiểm soát sâu có thể kéo dài nhiều ngày sau phun, bảo vệ cây lúa khỏi lứa sâu tiếp theo.
  
  

• Đặc trị cả sâu đã kháng thuốc: Điểm đặc biệt của Mondo 90SC là thuốc vẫn hiệu quả ngay cả với quần thể sâu đục thân đã kháng một số thuốc khác trên thị trường. Nhờ cơ chế tác động mới của Indoxacarb kết hợp với Abamectin (một chất lên men sinh học), sâu đục thân khó phát triển đề kháng với Mondo 90SC. Thực tế đồng ruộng cho thấy, những ruộng lúa mà các thuốc cũ kém hiệu quả, khi chuyển sang Mondo 90SC đã diệt sâu triệt để hơn hẳn. Điều này giúp bà con yên tâm phòng trừ sâu đục thân trong trường hợp sâu đã “lờn thuốc” trước đó.
  
  

• Phổ tác dụng rộng, an toàn cho lúa: Mondo 90SC không chỉ trừ sâu đục thân lúa mà còn phòng trừ nhiều loại sâu hại lúa khác như sâu cuốn lá, sâu cắn gié, bọ trĩ, nhện gié… Đây là lợi thế khi ruộng lúa thường xuất hiện nhiều loại sâu bệnh cùng lúc, bà con chỉ cần một loại thuốc để giải quyết đồng thời nhiều vấn đề. Đặc biệt, thuốc được thiết kế an toàn cho cây lúa: không gây cháy lá, không làm chậm phát triển đòng hay ảnh hưởng xấu đến quá trình sinh trưởng của lúa. Khi sử dụng đúng hướng dẫn, Mondo 90SC ít gây hại đến hệ sinh thái đồng ruộng và ít ảnh hưởng thiên địch hơn so với nhiều thuốc trừ sâu hóa học khác.
  
  

• Liều lượng linh hoạt, sử dụng tiết kiệm: Sản phẩm Mondo 90SC có dạng dung dịch đậm đặc, dễ hòa tan. 

Liều dùng khuyến cáo cho lúa là 20 – 25 ml cho bình 20 lít nước (tương đương 1 chai 240ml phun được khoảng 5 công đất lúa, tức khoảng 0,5 ha), nếu như phun máy bay dùng 2 chai 240ml phun cho 1ha lúa.

 Bà con có thể điều chỉnh liều trong khoảng đó tùy mật độ sâu nhiều hay ít. Khi pha, thuốc tan nhanh và ổn định, không bị lắng cặn, thuận tiện cho cả phun tay lẫn máy. Thuốc có thể hỗn hợp được với nhiều loại phân bón lá, thuốc trừ bệnh khác (theo khuyến cáo của kỹ sư nông nghiệp) giúp bà con tiết kiệm công phun.

Mondo 90SC – thuốc trừ sâu đục thân lúa của Thiên Bình đã và đang đồng hành cùng nhiều nông dân trên cả nước trong cuộc chiến chống sâu đục thân. Sản phẩm kết hợp những tiến bộ khoa học mới nhất, vừa hiệu quả diệt sâu cao, vừa hướng tới an toàn cho người sử dụng và cây trồng. Để đạt hiệu quả tối ưu, bà con nên phun Mondo 90SC ngay khi phát hiện sâu đục thân xuất hiện, tuân thủ đúng hướng dẫn trên nhãn và chỉ dẫn của cán bộ kỹ thuật. Với Mondo 90SC, việc phòng trừ sâu đục thân lúa sẽ trở nên đơn giản và nhẹ nhàng hơn, bảo vệ được năng suất lúa và công sức lao động của bà con.

 

---

 

Kết luận

Sâu đục thân lúa tuy là đối tượng dịch hại nguy hiểm, nhưng không phải không kiểm soát được nếu bà con nắm vững kỹ thuật và có giải pháp phù hợp. Từ việc nhận biết sớm dấu hiệu sâu hại, áp dụng các biện pháp canh tác, sinh học phòng ngừa ngay từ đầu, cho đến sử dụng thuốc đặc trị đúng cách – tất cả đều nhằm mục tiêu cuối cùng là bảo vệ mùa màng, giữ vững năng suất. Hy vọng rằng những kiến thức và kinh nghiệm chia sẻ trong bài viết sẽ giúp ích cho bà con trong việc phòng trừ sâu đục thân lúa một cách hiệu quả, an toàn và kinh tế. Chúc bà con luôn có những vụ mùa bội thu, lúa trĩu hạt và nói không với nỗi lo sâu đục thân!