Sâu cuốn lá còn có tên khoa học là Cnaphalocrosis medinalis thuộc họ Pyralidae và bộ Lepidoptera
Triệu chứng gây hại sâu cuốn lá nhỏ
Dễ thấy nhất là lá sẽ lúa bị cuốn, sâu non sẽ ăn những biểu bì mặt trên và diệp lục của lá dọc sẽ theo gân lá tạo thành những vệt trắng dài, các vệt này này có thể nối liền với nhau thành từng mảng và làm giảm diện tích quang hợp của nó và đặc biệt là trên lá đòng hoặc lá công năng sẽ làm giảm đi năng suất rõ rệt.
Đặc điểm hình thái:
- Ngài: mép trước của cánh trước sẽ có màu nâu vàng, có hai vệt xiên màu nâu đen từ trên mép cánh xuống 2/3 cánh.
- Trứng: Hình bầu dục có vân mạng lưới rất nhỏ, đẻ từng quả ở mặt trên và mặt dưới lá, trứng mới đẻ có màu hơi đục khi gần nở chuyển màu ngà vàng.
- Sâu non: Sâu non có 5 tuổi, mới mở màu trắng trong, đầu có màu nâu đen, khi lớn cơ thể chuyển màu xanh lá mạ - màu vàng, đầu màu nâu sáng.
- Nhộng có màu vàng - nâu đậm, thường thấy trong lá bị cuốn.
Đặc điểm sinh học, sinh thái và gây hại:
* Vòng đời:
Vòng đời sâu cuốn lá nhỏ có từ 28 - 36 ngày thời gian đẻ trứng của nó cũng 6 - 7 ngày sâu non có từ 14 - 16 ngày nhộng thì có 6 - 7 ngày khi trưởng thành nó sống khoảng 2 - 6 ngày.
* Đặc điểm sinh học và gây hại:
Sâu trưởng thành hoạt động và đẻ trứng về ban đêm, ban ngày thường ẩn nấp, có xu tính mạnh với ánh sáng, con cái mạnh hơn con đực. Ngài thường tìm những ruộng xanh tốt để đẻ trứng, mỗi con cái có thể đẻ trên 100 quả trứng, rải rác trên lá lúa.
Sâu non có 5 tuổi: Ở tuổi 1 nó rất linh hoạt và có thể bò khắp nơi trên lá hoặc chui vào lá nõn, mặt trong bẹ lá hoặc bao lá cũ; tuổi 2, 3 trở đi nhả tơ để khâu 2 mép lá cuốn thành tổ nằm trong đó gây hại. Sâu có khả năng di chuyển ra khỏi bao cũ để phá hại lá mới, mỗi con sâu non có thể phá hại từ 5 -9 lá, thời gian di chuyển thường vào buổi chiều (từ 6 giờ - 9 giờ tối), ngày trời mưa hoặc râm mát thì có thể di chuyển bất cứ lúc nào trong ngày. Sâu non đẫy sức chuyển màu vàng hồng chui ra khỏi bao bò xuống gốc lúa, bẹ lá dệt kén mỏng hoá nhộng hoặc hoá nhộng ngay trong bao cũ.
Biện pháp phòng trừ:
- Biện pháp canh tác, kỹ thuật:
+ Vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ dại,
+ Điều chỉnh mật độ cấy phù hợp,
+ Bón phân cân đối, hợp lý, đặc biệt bón phân đạm vừa phải.
- Biện pháp sinh học:
+ Chú ý bảo vệ hoặc bổ sung thiên địch như ong mắt đỏ Trichogramma sp., nấm… Ký sinh thiên địch của sâu cuốn lá nhỏ rất đa dạng từ các loài ong, nấm, các loài ăn thịt…
>>Xem thêm: Quản lý sâu cuốn là kháng thuốc hiệu quả